Pardus izlenimleri

Pardus 1.0 ile ilgili objektif birşeyler yazmak benim için oldukça zor. Projenin kendisine ve geliştiricilerine muhabbetle yaklaştığım bilindiğinden iyi olmuş, has olmuş'dan başka birşeyler de söylemem lazım. Değerlendirmeyi bir temele dayandırabilmek için mayıs ayında birlikte hazırladığımız İşletim Sistemi Teknik Şartnamesi'ni kullanmaya karar verdim. Bu şartnameyi dernek listesindeki arkadaşlarla birlikte hazırlamıştık. Aşağıda pardus 1.0 "kutudan çıktığı haliyle" ortaklaşa hazırladığımız bu koşulları sağlıyor mu sorusuna yanıt arayacağım. "Kutudan çıktığı haliyle" diyorum çünkü halen aktif olarak geliştirildiğini pardus listelerinden biliyorum. Neyse başlayalım bakalım, hem böylece şartnamenin koşullarını hatırlamış oluruz (gerekirse düzenleme yaparız): 1. İşletim Sisteminin Türkçe dil desteği problemsiz olmalı, ISO-8859-9, UTF-8 encodinglerini desteklemelidir. Pardus Türkçe desteğinin yanı sıra zemberek gibi pek güzel bir araçla birlikte geliyor. KDE Yardım Merkezi gibi henüz Türkçeleştirilmemiş önemli yerler de var. Bu bölüm Unix klavuz sayfalarını da içeriyor ve yerelleştirilmesi sadece pardus ekibini değil bütün linux kullanıcılarını ilgilendiriyor. Konsoldan man komutu çalıştırılamasa da KDE Yardım Merkezinden kılavuz sayfalarına ulaşılabilmesi iyi olmuş, keşke konsoldan da çalışabilseydi. Velhasıl burada yapılacak çok iş var. 2. İşletim sistemi üzerinde farklı yetkilere sahip kullanıcılar oluşturulması ve bunlar ile farklı oturumlar açılması mümkün olmalıdır. Diğer tüm Linuxlar gibi pardus da bu özelliği sağlıyor. 3. İşletim sisteminin güncellemeleri internetten veya güncellemelerin tutulduğu yerel ağ üzerindeki bir bilgisayar üzerinden ek bir ücret ödemeksizin edinilebiliyor olmalıdır. Güncellemeler için PiSi KGA var ama güncellemeler henüz yerel ağ üzerinde bir sunucudan yapılamıyor. 4. İşletim sistemi ile birlikte, *Grafik arayüzlü dosya yöneticisi ile en az, - Dosya ve dizin oluşturabilen, - Kes, kopyala, yapıştır, sil, taşı, yeniden adlandır, sürükle-bırak yapabilen, - Arama yapabilen, - Masaüstünden kolayca ulaşılabilir, dosya yöneticisinin sildiği öğeleri saklayan ve istendiğinde silme işlemini geri alabilen bir çöp kutusu bulunduran, bir masaüstü çalışma ortamı, *Mevcut MS-Office 95/97/2000/XP dokümanlarını açabilen, belgeleri PDF olarak dışarı aktarabilen, en az, - Kelime İşlemci, - Hesap Tablosu ve - Sunum Hazırlama araçlarını içeren bir ofis paketi, *PDF belgesi görüntüleyici, *Adres Defteri, *Ajanda, *Yapılacak İşler Listesi, *RSS Haber Okuyucu, *Ftp istemcisi, *E-posta İstemcisi, *Zip, gz ve bz2 algoritmalarını kullanarak sıkıştırma yapabilen ve bu algoritmalarla sıkıştırılmış dosyaları açabilen sıkıştırma programı, *En az, – Sekmeler içerisinde sayfa görüntüleyebilen, - Tema desteği olan, - Tümleşik Popup engelleyici özelliği olan, - W3.org tarafından belirlenen standartlara uygun sayfa görüntüleyen, bir web tarayıcısı, kurulu olarak teslim edilmelidir. Masaüstü ortamı olarak seçilen kde tüm ihtiyaçları karşılar nitelikte. Openoffice.org ve firefox kendi branşlarında zaten başa güreşen yazılımlar. Konqueror ftp istemciliği de yapıyor ama bence hem gftp gibi bir grafik istemci hem de ncftp gibi konsol tabanlı istemciler dağıtıma eklenmeli. 5. İşletim sistemi, çalışacağı bilgisayar üzerindeki donanımların tümünü sorunsuz çalıştırabilmeli ve üreticilerinin belirlediği üst sınırda kullanılabilmesine olanak sağlayacak şekilde yapılandırılmış olarak teslim edilmelidir. Bu maddeye verilecek yanıt donanımdan donanıma değişmesine rağmen benim denediğim (~10) kadar bilgisayarda tatmin edici sonuçlar aldığımı söylemeliyim. Örneğin Philips 109S ekranımı ilave bir ayar yapmadan 1600x1200 kullanıyorum. 6. İşletim sisteminin ağ desteği sorunsuz olmalı, IPv4 ve IPv6 ile uyumlu çalışmalıdır. IPv6 desteği ile ilgili bir bilgi yok. 7. Bilgisayarın kurulacağı ağda CIFS standardında dosya paylaşımına hazır halde teslim edilmelidir. Biraz dolambaçlı biryerde ama var. 8. İşletim sistemi, ağ üzerindeki ya da bilgisayara doğrudan bağlı olan yazıcıları kullanabilecek şekilde yapılandırılabilmeli, yapılandırma için gerekli araç ve servisleri barındırmalıdır. Bir sorunla karşılaşmadım. 9. İşletim sistemi üzerinde veri saklama aygıtları (disket, CD/DVD, usb disk, CD/DVD yazıcı, bellek kartı) ile çalışılabilecek şekilde yapılandırılmış olmalıdır. Harici veri saklama ünitelerini sorunsuz bir şekilde kullanabiliyor. Hatta usb diskiniz iki parça ise ikisini de ayrı ayrı bağlama seçenekleri sunuyor. Konsoldan mount etmeye gerek kalmaması güzel. 10. Kurumun istemesi halinde önceden ayarlanmış şablonları kullanarak yeniden kurulum yapabileceği, kurulum imajını içeren medya (cd, dvd) sağlanmalıdır. ;) 11. İşletim sistemi üzerinde burada belirtilenler dışında sunucu hizmeti veren programlar yüklenmemeli, yüklenmesi zorunlu olanlar etkin olmamalıdır. Dağıtım masaüstü kullanıcıları hedeflediği için bir sunucu uygulaması ile birlikte gelmiyor. Yukarıda yazdıklarımı elbette "olmamış, olmayacak" şeklinde okumamak gerekir. Pardus'un (ve belki de her şeyin) daha iyi olması için değerlendirmelere, yorumlara ve eleştirilere ihtiyacı var (belki benim değerlendirmelerime değil ama olsun). Bu yüzden "Ulen kendini bilmez, daha iyisini biliyorsan kendin yapsaydın" diye başlayan bir yorum yazmadan önce biraz sakinleşmenizi öneriyorum. Bir iki cümle de test süreci ile ilgili yazmak istiyorum. 14 Kasım'da başlayan kurulan cd macerası 26 Aralık'ta 1.0 ile sonuçlandı. Yakın bir tarih'te, 21 Kasım da, test1 sürümünü çıkaran Fedora 5'in ise 15 Mart'ta duyurulması planlanıyor. 9 Ocak'ta test2 duyurulacak. 10 yıldan uzun bir geçmişi olan RedHat'in devamı niteliğinde olan Fedora'nın dördüncü sürümünden beşinciye geçerken test için bu kadar uğraşması ile kıyaslandığında Pardus için yeterince test yapamadık gibi geliyor bana. (Bizim çocuklar onları döver ona birşey demiyorum) Hem biraz zaman olsa Kurulum veya Ekran Çözünürlüğü Nasıl gibi belgeler kurulan cd duyurulmadan hazırlanabilirdi belki. Belki de bunlar beni hiç ilgilendirmez ;) Sonuç: Yarın dönüşüm projesi kapsamında ilk pardusları kurmaya gidiyorum.